त्रिभुवन विमानस्थलमा नयाँ प्रविधि परिक्षण

लक्ष्मीप्रसाद खतिवडा

काठमाडौं, ६ चैत

त्रिभुवन अन्तराष्ट्रिय विमानस्थलमा जहाज उडान तथा अवतरण (एप्रोच) प्रणालीका लागी नयाँ प्रविधि लागु हुने भएको छ । नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले विमानस्थलमा ‘रिक्वायर्ड नेभिगेसन पर्फमेन्स अथोराइजेसन रिक्वायर्ड (आरएनपिएआर) प्रविधि लागु गर्न लागेको हो । 

त्रिभुवन विमानस्थलको रनवे

जहाज निर्माता कम्पनि एयरवस सँगको सहकार्यमा प्राधिकरणले सोमबार नयाँ प्रविधिको परिक्षण उडान गरेको छ । यसका लागी जहाज भने कतार एयरवेजले उपलब्ध गराएको थियो । परिक्षण उडानमा नेपाल तथा कतारको नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका अधिकारी सहभागी थिए । 

नयाँ प्रविधिको उडान परिक्षणका कारण सोमबार अपरान्ह करिव तिन घण्टा अन्य उडान प्रभावित हुने बताइए पनि कुनै पनि उडान प्रभावित नभएको विमानस्थलमा खटिएका एयर ट्राफिक कन्टोलर (एटिसि) हरुले जानकारी दिएका छन् । ‘सामान्य दिनमा जस्तै उडान अवतरण भयो ।’ एक एटिसिले भने । परिक्षण उडानमा कुनै समस्या नदेखिएको र नयाँ प्रविधि पूर्णरुपमा लागु गर्न सकिने सम्भावना देखिएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।

प्राधिकरण महानिर्देशक त्रिरत्न मानन्धरका अनुसार नेपालले ४ बर्ष अगाडी देखि यो प्रविधि लागु गर्ने प्रयास गरिरहेको थियो । प्राधिकरण संचालक समितिको वैठकले गत वैशाखमै यो प्रविधि लागु गर्ने निर्णय गरेको थियो । कतार एयरवेजको ए ३२० एयरवस जहाजमा सोमबार गरिएको परिक्षण उडानबाट प्राप्त प्राविधिक प्रतिवेदन अध्ययन गरि अध्ययन गरी नयाँ प्रविधिको स्विकृति दिइने मानन्धरले जानकारी दिए । 

प्राधिकरणका अनुसार नेपाल आउने अधिकांश विमान कम्पनिका जहाजमा यो प्रविधि जडान भएको छ । कतार बाहेक अन्य विमान कम्पनिका जहाजले पनि दिउँसो मौसम सफा भएको बेला आरएनपिएआरको परिक्षण गर्न सक्ने प्राधिकरणले जनाएको छ । तर पूर्णरुपमा यो प्रविधि लागु गर्न भने नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण र सम्बन्धित वायुसेवा कम्पनिको मुलुकले अनुमति दिनुपर्छ । मध्यपूर्वबाट नेपाल उडान गर्ने अधिकांश जहाज अत्याधुनिक प्रविधि युक्त छन् । तर नेपाल वायुसेवा निगमका बोइङ जहाजमा भने यो प्रविधि छैन । 

प्राविधिकहरुका अनुसार स्याटेलाइटमा आधारित यो प्रविधिमा जहाजको ककपिटमा रहेको स्क्रिनमा हेरेर जहाज अवतरण गराउन सकिन्छ । यसलाइ ‘अटो पाइलट’ भनिन्छ । अहिले भिओर डिएमइ, राडार लगायतका स्थलमा रहेका उपकरणको सहायताले जहाज अवतरण गराउनुपर्छ । 

प्राधिकरणका निर्देशक सञ्जिव गौतमका अनुसार स्याटेलाइटमा आधारित यो प्रविधिबाट जहाजमै रहेका उपकरणबाट जहाज उडान तथा अवतरण गर्न सकिन्छ । राडार लगायतका उपकरणको आवश्यकता पर्दैन । कठिन भुबनोटका कारण त्रिभुवन विमानस्थलमा यान्त्रिक अवतरण प्रणाली राख्न नमिल्ने भएकोले हालको सिमिततालाई यो प्रविधिबाट निराकरण गर्न सकिने गौतमको भनाइ छ । 

नयाँ प्रविधिबाट जहाजले डाँडा छल्दै घुमाउरो तरिकाले समेत उडान र अवतरण गर्न सक्छन् । यसबाट विमानस्थलमा ठुला तथा अन्तराष्ट्रिय जहाजको उडान र अवतरण बढि सुरक्षित, प्रभावकारी तथा नियमित हुने विश्वास प्राधिकरणको छ । आरएनपिएआर प्रविधि पूर्णरुपमा लागु भएपछि खराब मौसममा पनि जहाज उडान तथा अवतरण गर्न सक्ने बताइएको छ ।