आन्तरिक पर्यटकका लागि पनि प्याकेज

नया पत्रिका
काठमाडौं, २४ जेठ
पर्यटन वर्ष सफल बनाउने उद्देश्यले आन्तरिक पर्यटनलाई प्राथमिकता दिन टुर तथा ट्राभल एजेन्सीले आन्तरिक पर्यटकका लागि प्याकेज ल्याउन थालेका छन् । आन्तरिक पर्यटनमा सम्भावना देखेपछि एजेन्सीले प्याकेज बनाउन थालेका हुन् ।
आन्तरिक पर्यटकका लागि प्याकेज बनाउने एजेन्सी निकै कम छन् । नेपालीमा घुम्ने प्रवृत्ति बढे पनि धेरै खर्च गर्न सक्ने क्षमताका आन्तरिक पर्यटक नभएको ट्राभल एजेन्सी सञ्चालक बताउछन् । इमेरी ट्राभल्सका प्रबन्ध–निर्देशक प्रमोद श्रेष्ठले आन्तरिक पर्यटकले पनि खर्च गर्दै आएको बताए । ‘धेरै नेपाली वर्षमा एक–दुईपल्ट विदेश घुम्न जान्छन्, स्वदेशमा घुम्न नसक्ने भन्ने नै हुदैन,’ श्रेष्ठ भन्छन् ।
पर्यटन वर्षलाई लक्षित गरी इमेरीले नेपालका सबै पर्यटकीय गन्तव्यका लागि ३ सय ९९ रुपैया“को प्याकेज ल्याएको छ । प्याकेजमा एक रात बस्न, खान र बिहानको ब्रेकफास्ट समावेश हुनेछ । विद्यार्थी र युवा समूहलाई लक्षित गरी जनवरी १ देखि २२ वटा आन्तरिक गन्तव्यका लागि प्याकेज ल्याइएको प्रबन्ध निर्देशक श्रेष्ठले जानकारी दिए । प्याकेजमा पोखरा, चितवन, इलाम, धरान, नगरकोट, जिरी, जोमसोमलगायत पर्यटकीय गन्तव्य समावेश छन् । प्याकेजका लागि न्यूनतम १५ जनाभन्दा बढीकोे समूह हुनुपर्नेछ । त्यस्तै, कम्पनीले राराका लागि एक साताको प्याकेज ल्याएको छ । १२ हजार रुपैया“को प्याकेज हालसम्मकै सबैभन्दा सस्तो भएको दाबी कम्पनीको छ ।
सन् १९९८ देखि इमेरीले आन्तरिक पर्यटक प्रवद्र्धनका लागि नेपालका कुनै पनि पर्यटकीय गन्तव्यमा प्रतिव्यक्ति ५ सय ९९ रुपैयामै प्याकेज उपलब्ध गराउ“दै आएको छ । आन्तरिक पर्यटनलाई संस्थागत गर्न सकिए नेपालमा आन्तरिक पर्यटक संख्या उल्लेख्य बढ्ने विश्वास श्रेष्ठको छ ।
पर्यटन वर्ष सुरु भएलगत्तै मुलुकभर हुने महोत्सवमा पनि प्याकेज बन्न थालेका छन् । महोत्सव प्रवद्र्धन गर्ने नेपाल पर्यटन बोर्डले आयोजकलाई पर्यटन वर्षभरि स्थान परिचय समेटिएको ब्रोसरसहित प्याकेज बनाउन आग्रह गरेको छ । बोर्डले सहयोग गर्ने भएपछि प्याकेज बनाउने क्रम बढेको छ । आन्तरिक पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि महोत्सव आयोजकले सम्बन्धित क्षेत्रका टुर तथा ट्राभल व्यवसायीको सहकार्यमा २ रात ३ दिनदेखि स्थानअनुसार तीन सातासम्मका प्याकेज बनाउन थालेका छन् ।
प्याकेज व्यवस्थाबाट स्थानीयस्तरमा आर्थिक लाभ हुने बोर्डको भनाइ छ । ‘प्याकेजले स्थानीय गन्तव्यकोे प्रवद्र्धनमा पनि सहयोग पुग्छ र व्यवस्थित घुमाइ सुरु हुन्छ,’ बोर्डका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत प्रचण्डमान श्रेष्ठले भने । स्थानीय स्रोत–साधन परिचालनका साथै स्थानीयस्तरमा रोजगारीको अवसर सिर्जना गर्न आन्तरिक पर्यटन महŒवपूर्ण हुने श्रेष्ठको तर्क छ ।
महोत्सवबाट ग्रामीण क्षेत्रमा आय वृद्धि हुनुका साथै गन्तव्य पहिचान गर्न सहयोग पुग्ने भन्दै बोर्डले प्रवद्र्धनात्मक सहयोग गर्दै आएको छ । बोर्डले महोत्सवको प्रकृति हेरी २० हजारदेखि ४ लाख रुपैया“सम्मको प्रवद्र्धनात्मक सहयोग गर्दै आएको छ । बोर्डले आन्तरिक पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि चालू आवमा ८८ लाख रुपैया छुट्याएको छ । यो वर्ष मात्र २ सयभन्दा बढी महोत्सव भएको बोर्डले जनाएको छ ।
राजधानीबाहिरका केही होटलले समेत आन्तरिक पर्यटकका लागि प्याकेज सञ्चालन गरेका छन् । होटलले विदेशी पर्यटक कम आउने अफ सिजनलाई लक्षित गरी प्याकेज ल्याउने गरेका हुन् । त्यस्ता प्याकेज सञ्चालन गर्नेमा पोखरा, नगरकोट र धुलिखेलका होटल बढी छन् । उनीहरूले राजधानीमा कर्पोरेट कार्यालय स्थापना गरी प्याकेज बेच्दै आएका छन् ।
होटलले सञ्चालन गर्ने प्याकेजलाई लिएर ट्राभल एजेन्सी र होटलबीच विवाद हु“दै आएको छ । ट्राभल एजेन्सीले प्याकेज सञ्चालन गर्ने अधिकार होटललाई नभएको बताउ“दै आएका छन् भने एजेन्सीले प्याकेज नल्याएपछि सक्रिय हुनुपरेको होटल सञ्चालकको भनाइ छ ।
ट्राभल तथा टुर व्यवसायीको छाता संगठन नेपाल एसोसिएसन अफ टुर्स एन्ड ट्राभल एजेन्ट्स (नाटा) ले हालसम्म आन्तरिक पर्यटकका लागि प्याकेज तयार गर्ने योजना बनाएको छैन । टुर प्याकेज बनाउने काममा नाटाको योगदान नहुने अध्यक्ष अर्जुन शर्माले बताए । ‘व्यवसायीले प्याकेज बनाएर बेच्छन्, तर बजार बिग्रिने र कपी हुने कारणले सार्वजनिक गर्दैनन्,’ शर्माले भने । पर्यटकीय उत्पादन बेच्ने र किन्नेबीच समन्वय नभएकाले आन्तरिक पर्यटन फस्टाउन नसकेको उनको भनाइ छ । प्याकेज बनाउन सम्भाव्यता अध्ययन गर्नुपर्ने र कतिपय अवस्थामा महगो हुने भएकाले व्यवसायीले जोखिम लिन नचाहने उनको तर्क छ ।
महोत्सव आयोजकले व्यवसायीसग समन्वय नगर्ने भएकाले प्याकेजमा ध्यान नगएको भन्दै महोत्सवसगै आन्तरिक पर्यटकका लागि प्याकेज बनाउन आग्रह गरिएको नाटाले जनाएको छ । आयोजकले प्याकेजका लागि नाटासग हालसम्म प्याकेज बनाउन समन्वय गरेका छैनन् । नया गन्तव्य स्थापित गर्न स्थानीय समुदाय तथा सरकारको सहभागिता महŒवपूर्ण हुने भएकाले पूर्वाधारमा लगानी नगरेसम्म प्याकेज बनाउन नसकिने व्यवसायीको भनाइ छ ।
पर्यटन नीति २०६५ मा आन्तरिक पर्यटकलाई भ्रमणमा प्रोत्साहित गरिने र निजी क्षेत्रको समन्वयमा पर्यटकीय प्याकेज विकास गरिने उल्लेख छ । त्यस्तै, नीतिले पहिलोपटक मुलुकको एक ठाउबाट अर्को ठाउमा यात्रा गर्ने नेपाली नागरिकलाई पनि आन्तरिक पर्यटकका रूपमा मान्यता दिनुका साथै आन्तरिक पर्यटनलाई पर्यटन व्यवसायको उपक्षेत्रका रूपमा अघि बढाइने उल्लेख छ ।